Kronik, ilerleyici ve kalıtsal bir hastalık olan polikistik böbrek hastalığı böbrekler ve özellikle karaciğer olmak üzere diğer organlarda kist denilen sıvı dolu keselerin çoğalıp büyüdüğü karmaşık bir hastalıktır. Böbrekte oluşan kistler, böbreğin normal dokusunun yerini alır, böbreklerin büyümesine neden olur, böbrek fonksiyonunun azalmasına ve böbrek yetersizliğine yol açar. Polikistik böbrek hastalığı olan kişilerde böbrek kistlerine ek olarak karaciğer kistleri ve damar hastalıkları da görülebilmektedir.

Bazı hastalarda şikâyet olmadan gelişebilir

Polikistik böbrek hastalığının en sık rastlanan başlangıç semptomları ise ağrı, idrar yolu infeksiyonu bulguları, makroskopik hematüri (idrarda kan) atakları veya tesadüfen saptanan hipertansiyondur. Ağrı ve hematüri en sık görülen klinik bulgulardır. Aşırı sayıdaki kistler nedeniyle böbrek boyutları büyümüş olan hastalarda ağrı daha sık görülür. 

Otozomal dominant polikistik böbrek hastalığı, son dönem böbrek yetersizliği olgularının %8 - 10'undan sorumludur. Buna bağlı olarak, önemli bir morbidite ve mortalite nedenidir. Bazı hastalarda ise bulgu ve şikâyetler görülmeyebilir. 

Böbrek fonksiyonundaki düşüş geri dönüşü olmayan böbrek hasarının habercisidir. Bu hastalarda, özellikle PKD1 mutasyonu olanlarda, böbrek yetersizligi gelişebilmektedir ve ileri evre kronik böbrek hastalığının ortalama başlangıç yaşı 50’dir, son dönem böbrek yetersizliği ortalama 53 yaşında meydana gelir ve yaşam süresi daha kısadır.

Böbrek naklinin sebepleri arasında 4’üncü sırada geliyor

Türkiye Nefroloji Derneği verilerine göre 2022 yılında 3621 böbrek nakli yapılmıştır ve nakil sebepleri arasında dördüncü sırada polikistik böbrek hastalığı yer almaktadır. 

Ülkemizde akrabalardan böbrek nakli vakaların yaklaşık %60’nı oluşturmaktadır ve kalıtsal bir hastalık olan PBH’de bu durum nakil sürecini zorlaştırabilir.

Polikistik böbrek hastalığı progrnozunda erken tanı ve tedavi önemlidir

Hastalık ilerlemesini yavaşlatmak, böbrek naklini ve diyaliz ihtiyacını geciktirmek için erken dönemde tanı ve uygun tedavi için nefroloji uzmanına başvurmak büyük bir önem taşımaktadır.

Sağlıklı beslenme ve yaşam tarzı, hastanın ihtiyacına göre semptom tedavisi, böbrek fonksiyonunu korumak için uygulanan tedavi sayesinde semptomlar kontrol altına alınabilir ve çeşitli komplikasyonlar önlenebilir.

Sizde veya yakınlarınızda bu hastalığın olduğunu düşünüyorsanız mutlaka bir nefroloji uzmanına görününüz.